
BANKA HESAPLARINI KİRALAMA YOLUYLA İŞLENEN DOLANDIRICILIK SUÇU
Giriş
Son yıllarda artan dijital suçlar ve organize dolandırıcılık faaliyetleri, özellikle banka hesaplarının başkalarına kiralanması suretiyle işlenen suçları gündeme getirmiştir. Suç örgütleri tarafından masum bireylerin banka hesapları kiralanmakta, bu hesaplar aracılığıyla dolandırıcılık gelirleri aklanmakta ve mağdurların zarar görmesine sebebiyet verilmektedir. Türk Ceza Kanunu çerçevesinde bu eylemler hem dolandırıcılık suçu hem de suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama suçu kapsamında değerlendirilmektedir.
1. Banka Hesabı Kiralama: Tanım ve Yöntem
Banka hesabı kiralama, bir kişinin kendi adına kayıtlı banka hesabını bir başkasına kullanması için para karşılığında devretmesi veya erişimini sağlamasıdır. Bu işlemin amacı genellikle yasa dışı yollarla elde edilen paraların izini kaybettirmek veya üçüncü kişilere karşı dolandırıcılık suçlarını kolaylaştırmaktır.
Kiralama işlemleri çoğunlukla şu şekillerde yapılmaktadır:
-
Sosyal medya veya ilan siteleri üzerinden “ek gelir” vaadiyle kişilere ulaşma,
-
Hesap sahibi ile yapılan basit bir sözleşme veya sözlü anlaşmayla hesabın devredilmesi,
-
ATM ya da internet bankacılığı yoluyla hesabın tamamen kontrolünün kiracıya verilmesi.
2. Türk Ceza Kanunu Kapsamında Değerlendirme
a. Dolandırıcılık Suçu (TCK m.157-158)
TCK’nın 157. maddesinde basit dolandırıcılık, 158. maddesinde ise nitelikli dolandırıcılık düzenlenmiştir. Banka hesabını kiraya veren kişi, bu hesabın dolandırıcılıkta kullanılacağını bilerek hareket ettiyse, suçun iştirakçisi olarak değerlendirilebilir.
TCK m.158/1-f uyarınca "bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle" dolandırıcılık suçu, nitelikli dolandırıcılık olarak cezalandırılır ve ceza alt sınırı 4 yıldır.
b. Suçtan Kaynaklanan Malvarlığı Değerlerini Aklama (TCK m.282)
Hesap kiralayan şahsın bu hesap üzerinden suçtan elde edilen paraları çekmesi veya başka hesaplara aktarması, aklama suçu kapsamında da değerlendirilebilir.
3. Hesap Kiraya Veren Kişinin Hukuki Sorumluluğu
Kendi hesabını kiraya veren kişi:
-
Dolandırıcılığı biliyor veya öngörebilecek durumda ise, dolandırıcılık suçuna “yardım eden” veya “müşterek fail” olarak sorumlu tutulur.
-
Hiçbir bilgiye sahip değilse, yine de taksirli davranış, ihmal, veya en azından suça yardım etme kastı nedeniyle sorumlu tutulabilir.
-
Uygulamada, bu kişilere “suç gelirlerine aracılık etmek”, “dolandırıcılıktan elde edilen menfaatleri gizlemek”, “yasa dışı paranın sisteme sokulmasına yardımcı olmak” gibi suçlamalar yöneltilmektedir.
4. Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar ve Önleme Yolları
-
Mağduriyet zinciri: Dolandırılan kişiler, banka hesabı sahibi kişiye dava açmaktadır.
-
Delil sorunu: Hesabın kim tarafından kullanıldığına dair somut delil eksikliği.
-
Önleme önerileri:
-
Bankaların, hesap hareketlerinde şüpheli işlemleri tespit edip MASAK'a bildirmesi,
-
Kişilerin hesaplarını 3. kişilere kullandırmasının ağır cezai sonuçları olduğuna dair farkındalık kampanyaları yapılması,
-
Sosyal medya ve ilan sitelerinde bu tür “hesap kiralama” ilanlarının takibe alınması.
-
Sonuç
Banka hesabını kiraya vermek, sadece ahlaki değil, ciddi cezai sonuçlar da doğuran bir eylemdir. Bu davranış, TCK kapsamında hem dolandırıcılık hem de suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama suçlarıyla ilişkilendirilmekte ve ağır yaptırımlara sebep olabilmektedir. Toplumun bu konuda bilinçlendirilmesi, kolluk kuvvetlerinin teknik takibi ve Yargıtay içtihatlarının rehberliğinde, suçun önlenmesi açısından önem arz etmektedir.
Makale bilgilendirme amaçlıdır. Hukuki destek için iletişime geçebilirsiniz.