Gayrimenkul Alımlarında Dikkat Edilmesi Gerekenler
1. Konut Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Fiyat ve Ek Masraflar
-
Konutun fiyatı mutlaka benzer nitelikteki konutlarla karşılaştırılmalı; emlak ilan siteleri, yerel danışmanlar ve SPK lisanslı değerleme raporları kullanılabilir.
-
Alıcı ve satıcı ayrı ayrı %2 tapu harcı (toplamda %4) ödemekle yükümlüdür. Ayrıca döner sermaye harcı, emlak vergisi ve DASK da masraflar arasındadır.
Tapu ve Hukuki Kontroller
-
Tapu senedinde niteliğin “konut/mesken” olması gerekir. “Depo” veya “ofis” olarak kayıtlı taşınmazlar konut olarak kullanılsa da hukuken konut sayılmaz.
-
Kat mülkiyeti veya kat irtifakı ayrımı yapılmalı; iskan alınmış yapılarda kat mülkiyeti tercih edilmelidir.
-
Tapuda yer alan şerhler (haciz, kamulaştırma, aile konutu, riskli yapı vb.) mutlaka incelenmelidir.
-
İpotek sorgulaması yapılmalı, tapu senedi ile tapu kayıt belgesi karşılaştırılmalıdır.
-
Yapı ruhsatı, yapı kullanma izin belgesi ve imar durumu kontrol edilmelidir.
Fiziksel ve Teknik İnceleme
-
Taşınmazın projeye uygunluğu, kolon-kiriş gibi taşıyıcı sistemlerin sağlamlığı, tesisat ve ortak alanların durumu gözlemlenmelidir.
-
Aidat, ortak giderler, yönetim planı, binanın deprem derecesi ve hasar kaydı öğrenilmelidir.
2. Arsa Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Fiyat ve Masraflar
-
Benzer arsalarla fiyat karşılaştırması yapılmalı, değerleme raporları kullanılabilir.
-
Alıcı ve satıcı ayrı ayrı %2 tapu harcı öder. Döner sermaye harcı ve emlak vergisi de eklenir.
Tapu ve İmar Kontrolleri
-
Tapu senedindeki yüz ölçümü, şerh ve beyanlar titizlikle incelenmeli; ipotek, haciz, kullanım hakkı veya irtifak bilgileri araştırılmalıdır.
-
“Kamu haczi”, “kamulaştırma”, “18. madde uygulaması” veya “arkeolojik sit alanı” gibi beyanlar önemli riskler taşır.
-
Tapu senedi ile tapu kayıt belgesi karşılaştırılmalıdır.
-
Arsanın imar durumu, parselin cephe ve derinliği, yola cephe olup olmadığı, bölgedeki yapılaşma potansiyeli araştırılmalıdır.
Arazi Özelinde Ek İncelemeler
-
Çevre düzeni planı, kamulaştırma ve toplulaştırma süreçleri, kullanım şekli incelenmelidir.
-
Zemin ve toprak yapısı, altyapı durumu ve madencilik faaliyetleri hakkında bilgi alınmalıdır.
-
Bölgenin deprem riski ve doğal afet ihtimali mutlaka araştırılmalıdır.
3. İş Yeri Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Fiyat ve Masraflar
-
Fiyat analizleri emsal iş yerleriyle karşılaştırılmalı, lisanslı değerleme raporlarından yararlanılabilir.
-
Alıcı ve satıcı ayrı ayrı %2 tapu harcı (toplamda %4) öder. Döner sermaye harcı, emlak vergisi ve DASK da masraflar arasındadır.
Tapu ve Hukuki Kontroller
-
Tapuda taşınmazın niteliği “iş yeri” veya “dükkan” olarak kayıtlı olmalıdır.
-
Kat mülkiyeti – kat irtifakı ayrımı yapılmalı; ruhsat ve iskan belgeleri kontrol edilmelidir.
-
Şerhler ve beyanlarda yer alan “haciz”, “intifa hakkı”, “kamulaştırma”, “riskli yapı” gibi kayıtlar detaylı incelenmelidir.
-
İpotek araştırması yapılmalı, yapı ruhsatı, kullanım izni ve imar planı kontrol edilmelidir.
Fiziksel ve Teknik İnceleme
-
İş yerinin taşıyıcı sistemleri, tesisatları, ortak alanları ve projeye uygunluğu incelenmelidir.
-
Yönetim planı, aidat ve ortak giderler öğrenilmeli; binanın deprem derecesi ve hasar geçmişi araştırılmalıdır.
Sonuç
MKK GABİM rehberleri, gayrimenkul ediniminde alıcıların hem hukuki hem de teknik riskleri önceden fark etmelerini sağlayarak güvenli bir yatırım ortamı yaratmayı hedeflemektedir.
-
Konut alırken: Tapu kaydı, yapı ruhsatı ve şerh bilgileri öne çıkar.
-
Arsa alırken: İmar durumu, parsel özellikleri ve şerhler kritik önemdedir.
-
İş yeri alırken: Tescil niteliği, ruhsat-iskan belgeleri ve taşıyıcı sistemler mutlaka incelenmelidir.
Bu hususların dikkatle araştırılması, gelecekte doğabilecek hukuki uyuşmazlıkların ve ekonomik kayıpların önüne geçilmesinde temel rol oynar.
Makale bilglendirme amaçlıdır. Hukuki destek için iletişime geçiniz.
