İCRA MAHKEMELERİNDE İTİRAZ KANUN YOLU
1. Giriş
İcra mahkemeleri, icra ve iflas hukukuna özgü uyuşmazlıkları çözen özel nitelikli yargı yerleridir. Bu mahkemelerde verilen kararlar aleyhine başvurulabilecek kanun yolları sınırlıdır. Bu bağlamda, icra mahkemesi kararlarına karşı en sık başvurulan yol itiraz kanun yoludur.
2. İcra Mahkemelerinin Karar Türleri
İcra mahkemesi kararları temelde ikiye ayrılır:
-
Yargısal Kararlar
-
Delil toplanması yapılır.
-
Sonuç doğuran hüküm kurulabilir.
-
Örneğin: Taahhüdü ihlal nedeniyle tazyik hapsi kararı.
-
-
İdari (işlem denetimi) Nitelikli Kararlar
-
İcra müdürlüklerinin işlemlerine yönelik şikâyet üzerine verilir.
-
Örneğin: Haciz işlemine şikâyet.
-
Her iki karar türüne karşı itiraz kanun yolu mümkündür; ancak koşulları farklıdır.
3. Kanun Yolu: İtiraz (İİK m. 363 ve devamı)
3.1. İtiraz Süresi
-
İcra mahkemesi kararlarına karşı itiraz süresi kural olarak 2 haftadır.
-
Süre, kararın tefhim veya tebliğinden itibaren başlar.
-
Tazyik hapsi kararlarında süre tefhimle, diğerlerinde ise tebliğle işler.
3.2. Yetkili Mahkeme
-
İcra mahkemesi kararlarına karşı itiraz merci, kararı veren mahkemenin bağlı olduğu asliye hukuk mahkemesidir.
-
Bazı durumlarda istinaf ya da temyiz mümkün değildir; yalnızca itiraz kanun yolu öngörülmüştür.
3.3. Dilekçenin Şekli
-
Yazılı olarak yapılır.
-
Kararın neden hukuka aykırı olduğu açıklanmalı; deliller sunulmalıdır.
-
Genellikle duruşmasız incelenir.
4. Hangi Kararlara Karşı İtiraz Edilebilir?
İİK m. 363 kapsamında itiraz edilebilecek kararlar şunlardır:
-
Tazyik hapsi kararları
-
Mal beyanına aykırılık tespiti
-
Taahhüdü ihlal kararı
-
İcra müdürlüğü işlemlerine ilişkin şikâyet üzerine verilen kararlar
Not: Takip hukukuna ilişkin asıl alacak ve borç ilişkisine yönelik çekişmeli kararlar genelde istinaf/temyize tabi olup, itirazla değil, bölge adliye/temyiz denetimine tabidir.
5. Uygulamada Dikkat Edilmesi Gerekenler
-
Süreler kesin olup, eski hale getirme oldukça sınırlı hallerde mümkündür.
-
İtiraz dilekçelerinde kararın tefhimi/tebliğ tarihi açıkça belirtilmelidir.
-
Mahkemece yapılan tefhim ve tebliğ işlemleri usulsüzse, kanun yolu süresi başlamaz.
6. Sonuç
İcra mahkemelerinin kararlarına karşı itiraz kanun yolu, icra hukuku uygulamasında hem borçlunun hem alacaklının hak arama özgürlüğünü koruyan önemli bir hukuki mekanizmadır. Uygulamada özellikle tazyik hapsi, taahhüdü ihlal, mal beyanı ve şikâyet kararlarına karşı bu yola başvurulmakta ve yüksek mahkemelerin kararlarıyla sınırlar netleştirilmektedir.
Makale bilgilendirme amaçlıdır. Hukuki destek için iletişime geçebilirsiniz.
