İFLAS DAVASI

(Türk Hukukunda İflasın Şartları, Süreci ve Sonuçları)

1. Giriş

İflas, borçlunun malvarlığının tamamının, alacaklıların alacaklarını tahsil etmeleri amacıyla tasfiye edilmesini sağlayan cebri icra yoludur. Türk hukukunda iflas, yalnızca ticari niteliğe sahip borçlular hakkında uygulanabilir. İflas davaları, borçlunun ödeme güçlüğüne düşmesi veya kanunda öngörülen diğer sebeplerin gerçekleşmesi halinde açılır.

2. Hukuki Dayanak

• İcra ve İflas Kanunu (İİK) – m.154-345

• Türk Ticaret Kanunu (TTK) – m.18 ve devamı (tacirlik sıfatı)

• Türk Borçlar Kanunu (TBK) – Genel borç ilişkisi hükümleri

3. İflas Davasının Açılabileceği Haller

3.1. Genel Sebepler

• Borçlunun borcunu ödememesi ve hakkında yapılan icra takibinin sonuçsuz kalması

• Ödeme emrine rağmen borcun ödenmemesi

• Borçlunun aciz hali

3.2. Özel Sebepler

• Ticaret şirketlerinde sermayenin kaybı ve borca batıklık (TTK m.376)

• İflasın ertelenmesi talebinin reddi

• Doğrudan iflas sebepleri (İİK m.177-179)

  • Borçlunun yerleşim yerinin terk edilmesi

  • Malvarlığını gizlemesi veya kaçırması

  • Taahhütlerini yerine getiremeyeceğini beyan etmesi

4. Davanın Tarafları ve Görevli Mahkeme

• Davacı: Alacaklı veya kanunda öngörülen hallerde borçlunun kendisi

• Davalı: Borçlu (tacir)

• Görevli Mahkeme: Asliye ticaret mahkemesi

• Yetkili Mahkeme: Borçlunun muamele merkezinin bulunduğu yer mahkemesi

5. İflas Davası Süreci

1. Takip veya doğrudan dava

   • Takipli iflas: İlamsız icra takibi, ödeme emri, kesinleşme, dava

   • Doğrudan iflas: Kanundaki özel sebeplerden biri varsa icra takibine gerek olmadan açılır

2. Dava dilekçesi ve duruşma

3. Mahkemenin incelemesi

4. İflas kararı

5. İflas idaresi ve tasfiye

   • Malvarlığının tespiti

   • Alacaklılar toplantısı

   • Paraya çevirme ve sıra cetveli

6. Tasfiyenin tamamlanması ve kapanış kararı

6. İflasın Hukuki Sonuçları

• Borçlunun malvarlığı üzerindeki tasarruf yetkisi kalkar; tüm tasarruflar iflas idaresine geçer.

• Tüm alacaklar muaccel hale gelir.

• Borçluya karşı bireysel icra takipleri durur.

• Alacaklılar alacaklarını iflas masasına kaydettirir.

• İflas kararı ticaret siciline tescil edilir ve ilan olunur.

7. İflas Davalarında İspat ve Deliller

• Alacaklı bakımından: Borcun varlığını ve kesinleşmiş icra takibinin sonuçsuz kaldığını ispat

• Borçlu bakımından: Ödeme gücünün bulunduğunu veya iflas sebeplerinin oluşmadığını ispat

• Belgeler: Ticaret sicil kayıtları, icra dosyaları, mali tablolar, bilirkişi raporları

8. Yargıtay Uygulamasından Örnekler

“Borçlunun malvarlığının borçlarını karşılayamayacak durumda olması ve bunu kanıtlayan mali raporların bulunması, doğrudan iflas sebebidir.”

“Ticaret şirketlerinde borca batıklık tespiti halinde, iflasın ertelenmesi talebi reddedilmişse doğrudan iflas kararı verilebilir.”

9. Zamanaşımı ve Süreler

• İflas talebi için özel bir zamanaşımı süresi yoktur; ancak alacaklı, icra takibinin kesinleşmesinden sonra bir yıl içinde iflas davası açmalıdır.

• Borca batıklık durumunda süre, bilanço tespitinden itibaren işlemeye başlar.

10. Sonuç

İflas davası, hem alacaklı hem de borçlu açısından ağır hukuki sonuçlar doğuran, ticari hayatı derinden etkileyen bir süreçtir. Dava açılmadan önce mali durum analizi, borçlu şirketin defter ve belgelerinin incelenmesi, ticaret sicil kayıtlarının kontrolü ve hukuki stratejinin doğru belirlenmesi büyük önem taşır.

Makale bilgilendirme amaçlıdır. Hukuki destek için iletişime geçiniz.