İFTİRA SUÇU VE UNSURLARI
İftira Suçu (TCK m. 267)
Madde 267- (1) Yetkili makamlara ihbar veya şikayette bulunarak ya da basın ve yayın yoluyla, işlemediğini bildiği halde, hakkında soruşturma ve kovuşturma başlatılmasını ya da idari bir yaptırım uygulanmasını sağlamak için bir kimseye hukuka aykırı bir fiil isnat eden kişi, bir yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(2) Fiilin maddi eser ve delillerini uydurarak iftirada bulunulması halinde, ceza yarı oranında artırılır.
(3) Yüklenen fiili işlemediğinden dolayı hakkında beraat kararı veya kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmiş mağdurun aleyhine olarak bu fiil nedeniyle gözaltına alma ve tutuklama dışında başka bir koruma tedbiri uygulanmışsa. yukarıdaki fikralara göre verilecek ceza yarı oranında artırılır.
(4) Yüklenen fiili işlemediğinden dolayı hakkında beraat kararı veya kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmiş olan mağdurun bu fiil nedeniyle gözaltına alınması veya tutuklanması halinde; iftira eden, ayrıca kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçuna ilişkin hükümlere göre dolaylı fail olarak sorumlu tutulur.
(5) Mağdurun ağırlaştırılmış müebbet hapis veya müebbet hapis cezasına mahkûmiyeti halinde, yirmi yıldan otuz yıla kadar hapis cezasına; hükmolunur.
(6) Mağdurun mahkûm olduğu hapis cezasının infazına başlanmış ise, beşinci fikraya göre verilecek ceza yarısı kadar artırılır.
(7) (İptal: Anayasa Mahkemesi'nin 17/11/2011 tarihli ve E. 2010/115,K. 2011/154 sayılı Kararı ile.)
(8) İftira suçundan dolayı dava zamanaşımı, mağdurun fiili işlemediğinin sabit olduğu tarihten başlar.
(9) Basın ve yayın yoluyla işlenen iftira suçundan dolayı verilen mahkmiyet kararı, aynı veya eşdeğerde basın ve yayın organıyla ilan olunur. İlan masrafı, hükümlüden tahsil edilir.
İftira Suçunun Unsurları (TCK m. 267)
Türk Ceza Kanunu'nun 267. maddesinde düzenlenen iftira suçu, bir kişinin gerçeğe aykırı bir şekilde suçlandırılmasıyla oluşur. İftira suçunun unsurları şunlardır:
1. Maddi Unsurlar
-
Fiil: Bir kimseye gerçeğe aykırı olarak bir suç isnat etmek (yükleme yapmak).
-
İsnat edilen suçun somut ve belirli olması gerekir. Örneğin, "X kişisi hırsızlık yaptı" demek iftira olabilirken, "X kötü biridir" gibi genel ifadeler iftira sayılmaz.
-
Gerçeğe aykırılık: İsnat edilen suçun asılsız olması gerekir. Eğer isnat edilen suç doğruysa, iftira oluşmaz.
-
-
Yöntem: İftira, yetkili makamlara ihbar veya şikâyet yoluyla veya alenî (açıkça herkesin göreceği şekilde) yapılabilir.
-
Örneğin, sosyal medyada birine suç atfetmek veya polise asılsız şikâyette bulunmak iftira kapsamına girer.
-
2. Manevi Unsur (Kast)
-
Kast ile hareket etmek: Fail, isnadın gerçeğe aykırı olduğunu bile bile yapmalıdır.
-
Eğer kişi, isnat ettiği suçun doğru olduğunu sanıyorsa (hata veya yanlış bilgi nedeniyle), kast olmadığından iftira suçu oluşmayabilir.
-
3. Hukuka Aykırılık
-
İsnat, hukuka uygun bir gerekçeye dayanmamalıdır. Örneğin, yasal bir savunma veya şikâyet hakkının kötüye kullanılması iftira sayılır.
İftira Suçunun Özel Görünüş Şekilleri
-
TCK m. 268: İftiranın sahte delil üretilerek yapılması halinde ceza artırılır.
-
TCK m. 269: İftira nedeniyle kovuşturma başlatılırsa, mağdur hakkında beraat veya takipsizlik kararı çıkarsa, iftiracı hakkında dava açılabilir.
İftira ile Karıştırılan Suçlar
-
Hakaret (TCK m. 125): Suç isnadı olmadan kişinin şerefini rencide etmek.
-
Yalan Tanıklık (TCK m. 272): Mahkemede yalan ifade vermek.
Yaptırım
-
Basit iftira durumunda 1 yıldan 4 yıla kadar hapis cezası öngörülür.
-
İftira sahte delille yapılırsa ceza daha ağır olabilir.
Sonuç olarak, iftira suçu için asılsız suç isnadı, kast ve hukuka aykırılık unsurları aranır. Mağdur, iftiracıya karşı cezai ve hukuki yollara başvurabilir.
KONUYLA İLGİLİ YÜKSEK YARGI KARARLARI
Öte yandan, iftira suçunun oluşabilmesi için, iftira suçu failinin hukuka aykırı fiil isnat ettiği kişinin bu fiili işlemediğini bilmesi gerekmektedir. Bu açıdan, iftira suçu ancak doğrudan kastla işlenebilir. Ancak bu suçun oluşabilmesi için, doğrudan kast tek başına yeterli olmayıp; ayrıca failin hukuka aykırı fiil isnat ettiği kimse hakkında soruşturma ve kovuşturma başlatılmasını ya da idari bir müeyyideye maruz almasını sağlamak amacıyla hareket etmesi gerekir. Bu nedenle, iftira suçu açısından failde kastın ötesinde belirtilen amacın varlığı, bir başka deyişle özel kastın bulunması gerekmektedir. (Bkz.CGK, 21.02.2019, 2018/9-594 E. 2019/127 K.)
Sanığın gerçeğe aykırı bir fiil isnat ettikten sonra iftira suçundan hakkında soruşturma yapıldığı sırada isnadını desteklemek amacıyla başka birisini yalancı tanıklıkla azmettirmesi şeklindeki somut olayda İftira suçunu maddi eser ve delil uydururak işlemediği gözetilmeden sanık hakkında TCK.nın 267/2. maddesi uygulanarak fazla ceza tayini, ( Yargıtay 8. CD. 18.06.2019, 9114/8529 )
Sanığın eylemi nedeniyle mağdurun yakalanarak cezaevine konulduğu ve bir süre cezaevinde kaldığı anlaşılmakla sanık hakkında 5237 sayılı TCK. nun 267/4. maddesi gereğince kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçundan işlem yapılması mümkün görülmüştür. ( Yargıtay 8. CD. 03.10.2017, 8362/10789 )
Daha detaylı bilgi için DOĞRU AVUKATLIK VE ARABULUCULUK BÜROMUZA danışmanız önerilir.
