KAMBİYO SENEDİNE DAYALI TAKİBE İTİRAZ

12 Görüntüleme 04 Haziran 2025, 09:57

Giriş

Kambiyo senetleri (bono, poliçe, çek), alacaklıya hızla ve güçlü bir takip imkânı sunan özel nitelikli senetlerdir. Bu senetlere dayalı olarak başlatılan ilamsız takip yollarından biri de kambiyo senetlerine özgü haciz yoluyla takiptir. Bu takip yolunda borçluya tanınan itiraz hakkı, genel haciz yoluna kıyasla daha sınırlı ve şekle tabidir. İşbu makalede, kambiyo senedine dayalı takipte borçlunun yapabileceği itiraz yolları, süresi, yetkili mahkeme ve sonuçları ele alınacaktır.

1. Kambiyo Senetlerine Özgü Takip Yolu

İcra ve İflas Kanunu’nun 167. maddesi uyarınca, kambiyo senetlerine (çek, bono, poliçe) dayalı olarak özel takip yolu düzenlenmiştir. Bu takip yolunda, senet ve takip talebi doğrudan icra dairesine sunularak ödeme emri gönderilir. Bu ödeme emrinde borçluya 10 gün içinde ödeme, 5 gün içinde itiraz veya menfi tespit/tahkik davası açma hakkı tanınır.

2. İtiraz Süreci

a) İtiraz Süresi ve Şekli

Borçlu, ödeme emrinin tebliğinden itibaren 5 gün içinde icra mahkemesine başvurarak itiraz edebilir.
Bu itiraz dilekçeyle ve doğrudan icra mahkemesine yapılmalıdır. İcra dairesine yapılacak itiraz geçersizdir.
Süre hak düşürücüdür, gecikmiş itiraz mümkün değildir.

b) İtiraz Sebepleri

Kambiyo senedine dayalı takipte borçlunun itiraz sebepleri sınırlıdır. Yargıtay ve öğretide kabul edilen başlıca sebepler şunlardır:

İmza itirazı (inkâr),
Borcun sona erdiği (ödeme, ibra),
Senedin zayi olduğu, sahte olduğu,
Takip yetkisinin olmadığı,
Zamanaşımı,
Ehliyetsizlik,
Temsil yetkisi yokluğu vb.

İtiraz konusu, senedin kambiyo vasfına ve borcun varlığına yönelmelidir. Genel borç itirazları (örneğin "borcum yok") kural olarak yeterli görülmez.

3. Yetkili Mahkeme ve Usul

İtiraz, takibin yapıldığı icra dairesinin bağlı olduğu icra mahkemesine yapılır. Mahkeme, basit yargılama usulü ile dosya üzerinden veya gerekirse duruşma yaparak karar verir.

İcra mahkemesi, sadece şekli ve sınırlı bir inceleme yapar. Mahkeme itirazı yerinde bulursa takibi iptal eder veya durdurur. Aksi hâlde takibe devam edilir.

4. İtirazın Sonuçları

İtiraz kabul edilirse takip durur ve kaldırılır.
İtiraz reddedilirse takip kesinleşir, borçlu mallarına haciz işlemi uygulanabilir.
Borçlu, ödeme emrinin tebliğinden itibaren ayrıca menfi tespit davası da açabilir.
Haksız itirazda bulunan borçlu aleyhine alacaklı %20 icra inkar tazminatı talep edebilir (İİK m.67).

Sonuç

Kambiyo senetlerine dayalı takip, alacaklı lehine güçlü bir icra yolu sunarken; borçlu açısından ise itiraz imkânı şekli, süresi ve gerekçesi bakımından sınırlıdır. İtiraz süresinin kısa olması ve şekil şartlarının kesinliği nedeniyle borçluların hukuki destek alarak zamanında başvuru yapmaları büyük önem taşır.

Makale bilgilendirme amaçlıdır. Hukuki destek için iletişime geçebilirsiniz.