MALPRAKTİS DAVALARINDA TAZMİNAT SORUMLULUĞU

1. Giriş

Malpraktis davalarında tazminat sorumluluğu, sağlık çalışanı veya sağlık kuruluşunun hukuka aykırı, kusurlu veya eksik tıbbi müdahaleleri sonucunda hastanın maddi ve manevi zarar görmesi halinde gündeme gelir. Türk hukukunda bu sorumluluk; özel hukuk, idare hukuku ve ceza hukuku boyutlarıyla ayrı ayrı değerlendirilir, ancak tazminat talebi özellikle özel hukuk ve idare hukuku kapsamında ortaya çıkar.

2. Hukuki Dayanak

2.1. Türk Borçlar Kanunu (TBK)

TBK m.49 – Haksız fiil sorumluluğu
TBK m.506 – Vekâlet sözleşmesinden doğan özen borcu
TBK m.112 – Sözleşmeye aykırılıktan doğan sorumluluk

2.2. Hasta Hakları Yönetmeliği

Hastanın bilgilendirilmesi, rızasının alınması, tedavi sürecinde özenli davranma yükümlülüğü

2.3. Anayasa ve İdare Hukuku

Anayasa m.125 – İdarenin hizmet kusurundan doğan sorumluluğu
2577 sayılı İYUK m.12 – Tam yargı davası usulü

3. Sorumluluk Türleri ve Davalılar

3.1. Özel Hukuk Sorumluluğu

Davalı: Hekim ve özel sağlık kuruluşu
Yargı Yeri: Adli yargı (Asliye Hukuk veya Tüketici Mahkemesi)
Dayanak: Vekâlet sözleşmesi, haksız fiil hükümleri
Sonuç: Maddi ve manevi tazminat talebi

3.2. İdari Sorumluluk

Davalı: Kamu hastanesi ve bağlı olduğu idare
Yargı Yeri: İdare mahkemesi
Dayanak: Hizmet kusuru
Sonuç: Tam yargı davası ile maddi/manevi tazminat

4. Tazminat Şartları

Tazminat sorumluluğunun doğabilmesi için şu unsurların birlikte gerçekleşmesi gerekir:

Hukuka aykırı fiil – Tıbbi standartlara aykırı uygulama
Zarar – Maddi (gelir kaybı, tedavi masrafı) veya manevi (acı, elem)
Kusur – Hekim veya sağlık kuruluşunun dikkatsizlik, tedbirsizlik, özensizlik vb.
İlliyet bağı – Fiil ile zarar arasında doğrudan bağ

5. Tazminat Türleri

Maddi Tazminat:
- Tedavi masrafları
- Çalışma gücü kaybı
- Gelecekteki gelir kaybı
- Bakıcı giderleri
Manevi Tazminat:
- Fiziksel ve psikolojik acı, elem, huzur kaybı
Destekten Yoksun Kalma Tazminatı:
- Ölüm halinde, desteğini kaybeden yakınlar için

6. Yargıtay Uygulaması

“Ameliyat sırasında vücutta yabancı cisim unutulması, açık bir kusur olup hekim ve hastane müteselsilen sorumludur.”

“Aydınlatılmış onamın alınmaması, hukuka aykırı tıbbi müdahale niteliğinde olup manevi tazminat sorumluluğunu doğurur.”

7. Zamanaşımı

Özel hukuk: Haksız fiillerde 2 yıl – 10 yıl, sözleşmeye aykırılıkta 10 yıl
Ceza hukuku ile bağlantılı haller: Ceza zamanaşımı uygulanır
İdare hukuku: 1 yıl içinde idareye başvuru + 60 gün içinde dava

8. Sonuç ve Öneriler

Malpraktis kaynaklı tazminat davaları, hem hukuki bilgi hem tıbbi teknik bilgi gerektirir.

Dava açılmadan önce hasta dosyası, bilirkişi incelemesi ve uzman görüşleri alınmalıdır.
Hekim ve sağlık kuruluşu savunmalarını tıbbi protokollere dayandırmalıdır.
Zamanaşımı süreleri titizlikle takip edilmelidir.

Makale bilgilendirme amaçlıdır. Hukuki destek için iletişime geçiniz.