TEBLİGAT KANUNU MADDE 21/2 KAPSAMINDA KOMŞUYA VE MUHTARA TEBLİGAT
GİRİŞ
Usulüne uygun tebligat, adil yargılanma hakkının ve savunma hakkının temelidir. Tebligatın amacı, tarafın işlemden haberdar edilmesini sağlamak, böylece hak arama özgürlüğünün etkinliğini temin etmektir.
Tebligat Kanunu m.21/2, bilinen adreste tebliğe çıkılmış ancak muhatabın adreste bulunamaması hâlinde uygulanır ve muhtara veya komşuya yapılan tebligatın hukuki dayanağını oluşturur.
HUKUKİ DAYANAK
Tebligat Kanunu m.21/2:
“Tebliğ yapılacak şahıs, adresinde bulunmaz ve adresinde kendisine tebliği kabul edecek ehil bir kimse de bulunmazsa, tebliğ evrakı, konutu, meskeni veya işyeri komşularından veya muhtar ya da idare amirinden birine imza karşılığı verilir. Bu husus tebliğ mazbatasına yazılır. Tebliğ yapılacak şahsın adresine aynı gün içinde yazılı bir bilgi kağıdı bırakılır.”
21/2’YE GÖRE TEBLİGATIN ŞARTLARI
Tebligat Kanunu m.21/2'nin uygulanabilmesi için şu şartların birlikte gerçekleşmesi gerekir:
1. Muhatabın bilinen adresine gidilmiş olmalıdır.
Adresin doğru ve daha önce tebligat yapılan bir adres olması gerekir.
2. Muhatap adreste bulunmamalıdır.
Fiilen adreste bulunmaması gereklidir. Ancak bilerek kaçınma veya tebellüğden imtina varsa, m.21/2 yerine m.21/1 ya da m.48 hükümleri gündeme gelir.
3. Adreste ehil bir kimse bulunmamalıdır.
Ehil kişi: Aynı çatı altında yaşayan ve tebligatı alabilecek yaşta olan kişidir. Yoksa komşu/muhtar devreye girer.
4. Komşuya, muhtara veya idare amirine imza karşılığı teslim edilmelidir.
Bu kişilerin tebligatı kabul etmesi ve imza atması zorunludur. Bu kişiler yazılı olarak kabul etmişse tebligat geçerli olur.
5. Aynı gün adrese haber kağıdı bırakılmalıdır.
Bu, tebligatın geçerlilik şartıdır. Zarf bırakılmamışsa tebligat yok hükmünde sayılabilir.
YARGITAY UYGULAMASI
Yargıtay
“Tebligatın m.21/2'ye göre yapılabilmesi için, adrese giden memurun muhatabın adreste olmadığını, ehil bir kimse de bulunmadığını tespit etmesi, zarfı komşuya/muhtara imza karşılığı teslim etmesi ve aynı gün haber kağıdını adrese bırakması gerekir.”
“Komşuya yapılan tebligatta haber kağıdı aynı gün adrese bırakılmadığından, tebligat usulsüzdür.”
UYGULAMADA SIK YAPILAN HATALAR
-
Haber kağıdının birkaç gün sonra bırakılması
-
Komşunun adının belirtilmemesi veya imza alınmaması
-
Tebliğ mazbatasında “muhtar veya komşuya verildi” kısmının boş veya eksik olması
-
İşyerine yapılan tebligatlarda konut komşusuna verilmesi
HAK KAYIPLARINA SEBEP OLABİLİR
21/2’ye göre yapılan tebligatlar, dava sürelerinin kaçırılmasına, itiraz haklarının sona ermesine ve hatta takibin kesinleşmesine sebep olabilir. Bu nedenle avukatlar tebliğ mazbatalarını her zaman usul ve şekil yönünden ayrıntılı incelemelidir.
Eğer 21/2'ye göre yapılan tebligat usulsüzse:
-
Süreler başlamaz.
-
Tebligat iptal edilebilir.
-
Şikâyet yoluna başvurularak icra işlemleri durdurulabilir.
SONUÇ
Tebligat Kanunu m.21/2, fiilen muhataba ulaşılamayan durumlarda adil yargılanma hakkını dengeleyen özel bir hükümdür. Ancak bu hükmün uygulanmasında şekli şartlara mutlak riayet edilmesi gerekir.
Avukatlar ve hâkimler; Yargıtay’ın yerleşik kararları doğrultusunda her bir tebligatın geçerliliğini titizlikle denetlemeli, özellikle icra ve ceza muhakemesi gibi süreli işlemlerde muhtara veya komşuya yapılan tebligatları yakından kontrol etmelidir.
Makale bilgilendirme amaçlıdır. Hukuki destek için iletişime geçiniz.
