Yoksulluk Nafakası Nedir? Kimler Talep Edebilir?
Giriş
Boşanma davalarının en çok tartışılan konularından biri nafaka talepleridir. Özellikle yoksulluk nafakası, boşanma sonrası ekonomik dengeyi sağlama amacına yönelik önemli bir hukuki düzenlemedir. Bu yazıda, yoksulluk nafakasının hukuki dayanakları, şartları, miktarının belirlenmesi, süresi ve kaldırılması gibi hususlar ele alınacaktır.
1. Yoksulluk Nafakasının Hukuki Dayanağı
Türk Medeni Kanunu’nun 175. maddesi yoksulluk nafakasını düzenlemektedir:
“Boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek taraf, kusuru daha ağır olmamak koşuluyla, diğer taraftan mali gücü oranında süresiz olarak nafaka isteyebilir.”
Bu maddeye göre, nafaka alabilmek için bazı şartların birlikte gerçekleşmesi gereklidir.
2. Yoksulluk Nafakasının Şartları
Yoksulluk nafakası talep edilebilmesi için şu şartların mevcut olması gerekir:
-
Boşanma nedeniyle yoksulluğa düşecek olmak,
-
Talepte bulunan tarafın karşı tarafa göre daha az kusurlu olması,
-
Talep edilmesi (mahkeme kendiliğinden hükmedemez),
-
Karşı tarafın ödeme gücünün bulunması.
3. Nafaka Miktarı Nasıl Belirlenir?
Mahkeme, yoksulluk nafakası miktarını belirlerken şu unsurları dikkate alır:
-
Tarafların ekonomik ve sosyal durumları,
-
Yaşam standartları,
-
Gelir durumu ve malvarlıkları,
-
Boşanma sonrası ihtiyaç düzeyi.
Not: Nafaka miktarı, günümüz koşullarına göre “asgari bir geçim” sağlama amacıyla belirlenmektedir. Genellikle her yıl ÜFE veya TÜFE oranında artırılmasına karar verilir.
4. Yoksulluk Nafakası Süreli mi, Süresiz mi?
Mevcut uygulamada yoksulluk nafakası süresizdir. Ancak bu konuda kamuoyunda ve yargı uygulamalarında “süreli nafaka” talepleri artmakta ve kanun değişikliği önerileri gündeme gelmektedir.
5. Yoksulluk Nafakasının Kaldırılması (İptali)
Türk Medeni Kanunu madde 176/3 uyarınca;
“Nafaka yükümlülüğü, alacaklının yeniden evlenmesi, taraflardan birinin ölümü veya alacaklının evli gibi yaşaması, haysiyetsiz hayat sürmesi ya da yoksulluktan kurtulması hâlinde kendiliğinden sona erer.”
Ayrıca nafaka borçlusu, şartların değiştiğini ispat ederek nafakanın kaldırılmasını ya da azaltılmasını mahkemeden talep edebilir.
Sonuç
Yoksulluk nafakası, boşanma sonrası taraflar arasında ekonomik dengenin sağlanmasını amaçlayan ve sosyal devlet ilkesine dayanan önemli bir haktır. Nafaka isteyen kişinin durumu kadar, karşı tarafın ödeme gücü ve kusur durumu da dikkate alınmalıdır. Her dava kendi özelinde değerlendirilir ve hâkimin takdirindedir.
Makale bilgilendirme amaçlıdır. Hukuki destek için iletişime geçebilirsiniz.
