Zimmet Suçu

21 Görüntüleme 14 Ağustos 2025, 14:26

1. Giriş

Zimmet suçu, kamu görevlisinin, görevinden kaynaklanan güven ilişkisini kötüye kullanarak kendisine teslim edilen veya koruma ve gözetim yükümlülüğü altında bulunan malı, kendi yararına veya başkasının yararına geçirmek suretiyle işlediği suçtur. Bu suç, kamu hizmetine duyulan güveni zedelediği için "göreve karşı suçlar" arasında yer alır.

2. Hukuki Dayanak

Zimmet suçu, Türk Ceza Kanunu’nun 247. maddesinde şu şekilde düzenlenmiştir:

TCK m.247/1: "Kamu görevlisinin, görevi gereği zilyetliği kendisine devredilmiş olan veya koruma ve gözetim yükümlülüğü altında bulunan malı kendisinin veya başkasının zimmetine geçirmesi hâlinde, beş yıldan on iki yıla kadar hapis cezasına hükmolunur."

3. Suçun Unsurları

3.1. Fail

Kamu görevlisi olmak zorundadır.
TCK m.6/1-c uyarınca kamu görevlisi; “Kamu kurum ve kuruluşlarında, atama veya seçim yoluyla sürekli, süreli veya geçici olarak çalışan kişidir.”

3.2. Mağdur

Mağdur kamu idaresidir. Dolayısıyla zimmet suçunda zarar gören toplum ve kamu düzenidir.

3.3. Konu

Görev nedeniyle zilyetliği devredilmiş veya koruma-gözetim yükümlülüğü altında bulunan taşınır veya taşınmaz mal olabilir.

3.4. Fiil

Zimmete geçirmek: Mal üzerinde malik gibi tasarrufta bulunmak, kendi yararına veya başkasına devretmektir.
Suçun oluşabilmesi için malın mülkiyetinin devri değil, fiilî hâkimiyetin kötüye kullanılması yeterlidir.

3.5. Manevi Unsur

Kast şarttır. Failin malı kendisine veya başkasına kazandırma amacı bulunmalıdır.
Taksirle zimmet suçu oluşmaz.

4. Zimmetin Türleri

4.1. Basit Zimmet (TCK 247/1)

Kamu görevlisi, görevi gereği teslim aldığı malı kendisine veya başkasına kazandırır.

4.2. Nitelikli (Ağırlaştırılmış) Zimmet (TCK 247/2)

Malın değerinin yüksek olması veya zimmetin karmaşık, gizli yöntemlerle işlenmesi.
Ceza %50 oranında artırılır.

4.3. Haksız Kullanma (TCK 247/3 – Kullanma Zimmeti)

Mal geçici olarak kullanılır, iade edilir.
Daha düşük ceza verilir.

5. Yargıtay Kararlarından Örnekler

Belediye veznedarının tahsil ettiği harç bedellerini kişisel hesabına aktarması zimmettir.
Posta dağıtıcısının kendisine teslim edilen emanet parayı geçici olarak kullanıp iade etmesi “kullanma zimmeti” sayılmıştır.

6. Yaptırım

Basit zimmet: 5 – 12 yıl hapis + adli para cezası.
Nitelikli zimmet: Ceza yarı oranında artırılır.
Kullanma zimmeti: 6 ay – 2 yıl hapis.
Ayrıca TCK m.53 gereği belirli haklardan yoksun bırakma yaptırımı uygulanır.

7. Uygulamada Dikkat Edilecek Hususlar

Failin kamu görevlisi olup olmadığı net olarak tespit edilmelidir.
Malın görevi gereği teslim alınmış olması şarttır.
Zimmet suçunun ispatında muhasebe kayıtları, teslim-tesellüm belgeleri, tanık beyanları önemlidir.
“Hizmet nedeniyle güveni kötüye kullanma” suçu ile karıştırılmamalıdır. (TCK m.155)

8. Sonuç

Zimmet suçu, kamu görevlisinin güven ilişkisini kötüye kullanması sebebiyle toplumun devlete duyduğu güveni sarsar. Bu nedenle ağır yaptırımlara tabidir. Uygulamada failin konumu, malın teslim şekli, tasarruf biçimi titizlikle incelenmelidir. Savunma ve iddia makamı açısından en önemli husus, zilyetliğin görevi gereği devredilmiş olup olmadığının net şekilde ortaya konulmasıdır.

Makale bilgilendirme amaçlıdır. Hukuki destek için iletişime geçiniz.